Ekber ve Erşed Sistemi Nedir Kısaca

EKBER VE ERŞAD SİSTEMİ

I. Ahmet ile birlikte Osmanlı Devleti'nde ekber ve er-şad sistemi uygulanmaya başlandı.

Bu uygulamaya göre Osmanlı hanedanı içerisinde yaşça en büyük ve olgun olanın tahta geçmesi usulü benimsendi. Böylece şehzadelerin tecrübe kazanmak için sancağa gönderilme usulü de kaldırılmış oldu. Artık şehzadeler hayatlarını Topkapı Sarayı’nda geçirmeye başladılar.

Osmanlı hükümdarları yasama, yürütme, yargı yetkilerini kendilerinde toplamışlardı; fakat uygulamanın hızlı ve kolay olması için görev dağılımına gitmişler ancak son söz hakkını yine ellerinde tutmuşlardı. Osmanlı Devleti’nde asıl hedef halkın huzur ve adaletli bir şekilde yönetilmesiydi ve devlet buna oldukça riayet etmiştir. Ayrıca Osmanlı’da devletin devamlılığı da önemli bir esastı. Bu durum devlete bazı adların verilmesine neden olmuştur.

Osmanlı Devleti genellikle şu isimlerle anılıyordu:

♦ Devlet-i Muazzama

♦ Devlet-i Aliye

♦ Devlet-i Ebed-Müddet

♦ Saltanat-ı Alem Penah

♦  Saltanat-ı Adalet Divan

Osmanlı Devleti'nin başkentleri (pây-i taht) sırasıyla Söğüt, Karacahisar, Bursa, İznik, Edirne ve İstanbul’dur. Osmanlı Devleti merkeziyetçi bir yapıya sahip olmuş ve toplum:

♦ Yönetenler (askeri)

♦ Yönetilenler (reaya)

olmak üzere ikiye ayrılmıştır. Devlet çok uluslu bir yapıya sahip olduğundan yönetimde zorluklar meydana gelebiliyordu; fakat hoşgörü ve eşitlik anlayışından taviz verilmeyince toplumu yönetmek daha da kolaylaşmıştır. Öyle ki Tanzimat’la birlikte Osmanlı Devlet anlayışında bazı değişiklikler olmuş ve halkın devlet için değil; devletin halk için kurulmuş olduğu fikri güç kazanmıştır.

Gülhane Hatt-ı Hümayun ile padişah kendi yetkilerinin sınırlandırıldığını kabul etmiş ve I. Meşrutiyete kadar devam eden bu süreçte kanun üstünlüğü geçerli olmuştur.

I. Meşrutiyet (1876) ile Osmanlı yönetim anlayışında değişiklik meydana getirmiştir. Anayasa ilan edilmiş ve meclis açılmıştı. Padişahın yetkilerinde herhangi bir kısıtlama gözükmese de halk ilk kez padişahın yanında yönetime ortak olmuştur.

II. Meşrutiyetin ilanı ile (23 Temmuz 1908) Meclis’in otoritesinin artmasına karşılık az da olsa padişahın yetkileri kısıtlanmıştır.

Osmanlı Devlet Anlayışı Nedir? Özeti

OSMANLI DEVLET ANLAYIŞI VE YÖNETİMİNİN TEMEL ÖZELLİKLERİ

★ Bir uç beyliği olarak Söğüt ve Domaniç yöresine yerleşerek beylik kuran Osmanlılar, kısa süre İçinde Anadolu’nun dışında, Avrupa’da da egemenlik kuran güçlü bir devlet konumuna geldi. Çok geniş bir coğrafyaya hakim olan Osmanlı Devleti, bünyesinde ırk, din, dil ayrımı gözetmeksizin barındırdığı milletleri yüzyıllarca başarıyla yönetti.

★ Osmanlı Devletl'nde hükümranlık anlayışının temeli İslam hukuku, eski Türk gelenekleri ve fethettikleri yerlerin geleneksel uygulamalarına dayanıyordu.

★ Eski Türklerde Tanrı’nın verdiği siyasi iktidar anlamında kullanılan “Kut anlayışı” Osmanlı Devleti’nln Türk Cihan Hakimiyeti’ne giden yolda temel felsefesi olmuştur.

★ Türk-İslam İnanışına göre halk (tebaa) padişaha bırakılmış kutsal bir emanet olarak algılanmakta idi. Padişah, Allah’ın emaneti olarak kabul edilen halka, adaletli davranmak ve onları korumak, kanunlara uygun olarak ülkeyi yönetmek, sınırları güvenlik altına almak, seferlere çıkarak yeni yerler fethetmek ve halkın huzur ve refahını artırmakla yükümlüydü.

★ Osmanlı devlet yöneticileri I. Murat’a kadar “Bey” unvanını taşıdılar. Daha sonra “Gazi” sıfatını eklediler. I. Murat ile beraber “Sultan”, Fâtih'ten sonra da “Pâdişâh” unvanını kullandılar.

★ Başlangıçta ülke hanedan üyelerinin ortak malı anlayışı hakimken I. Murattan sonra ülke “padişah ve oğullarının ortak malı” anlayışı kabul edildi.

★ Fatih Kanunnamesi ile hükümdarlar “devletin bekası için” taht mücadelelerini engellemek amacıyla kardeşlerini öldürmek yetkisine sahip oldular.

★ Devlet adamlarının padişaha bağlılık bildirmesine biat, padişahların tahta geçiş törenlerine kılıç ala , tahta çıkan padişahın askere dağıttığı hediyelere ise ;ulus bahşiş adı verilir.

2. Kosova Savaşı Nedenleri ve Sonuçları

II. Kosova Savaşı (1448)

Yeniden Osmanlı tahtına geçen II. Murat, Mora ve Yunanistan’da Türk egemenliğini yeniden kurdu. Sırp kralı tekrar Osmanlı himayesine girdi. II. Murat Morova Savaşı’nda Osmanlının yenilmesine sebep olan İskender Bey’i cezalandırmak için Arnavutluk seferine çıktı; fakat kesin sonuç alınamadı.

Savaşın Sebepleri:

★ Haçlılar’ın Varna Savaşı’nın intikamını almak istemeleri

★ Türkleri Orta Avrupa’dan atmak

★ İskender Bey’in başarılarından Avrupa’nın heyecanlanması

★ Papa’nın Avrupa’yı tahrik etmesi

★ Bizans’ın Avrupa’yı son kez tahrik etmesi Hunyadi Yanoş; Macar, Eflak, Leh ve Almanlardan oluşturulmuş ordusuyla Sırbistan’ı İşgal ederek Osmanlı topraklarına girdi. Haçlılarla Osmanlı ordusu Kosovada karşılaştılar. Haçlı ordusu yenilgiye uğradı.

Savaşın Sonuçları

★ Bu savaştan sonra Türkler taarruza, Haçlılar savunmaya çekilmiştir.

★ Türklerin Balkanlardan atılamayacağı kesinleşti. k OsmanlI'nın İslam dünyasındaki önemi daha da

arttı.

★ Bizans Avrupa’dan yardım alma ümidini tamamen kaybetti.

★ Fatih dönemindeki fetih hareketlerinin zemini hazırlandı.

★

Bulgaristan ve Rumeli’nin Türkleşmesine ortam hazırlandı.

Varna Savaşının Neden ve Sonuçları

Varna Savaşı (1444)

Savaş öncesi genel durum:

Küçük yaşta II. Mehmet’in tahta geçmesi üzerine,

1. Devlet adamları arasında rekabet ve anlaşmazlıklar ortaya çıktı.

2. Ulufelerin azlığını bahane eden Yeniçeriler ilk defa ayaklandılar. Osmanlı tarihinde bu ayaklanmaya Buçuktepe İsyanı da denilmektedir.

3. Haçlılar Edirne - Segedin Antlaşması’nın Papa tarafından onaylanmadığı için geçersiz olduğunu ileri sürerek antlaşmayı bozdular.

Macar Kralı Ladislas önderliğinde bir Haçlı ordusu oluşturuldu. Bu Haçlı ordusu Macar, Leh, Hırvat ve Venedik kuvvetlerinden oluşturulmuştu. Venedikliler Çanakkale Boğazı'nı kapattılar. Diğer kuvvetler ise Balkanlardaki Osmanlı topraklarını istila ettiler. Haçlıların Varna önlerine gelmesi üzerine Çandarlı Halil Paşa ve ileri gelen devlet adamları II. Murat’ın tekrar tahta geçmesini istediler.

Bu çağrılar üzerine Edirne’ye gelen II. Murat ordunun başına geçti. Ordusuyla Varna’ya ulaşan II. Murat Haçlıları mağlup etti. Haçlı ordusunun başında bulunan Ladislas öldürüldü (1444).

Savaşın Sonuçları

★ Hıristiyan Haçlı dünyasının Bizans’ı kurtarma girişimlerinin sonuncusu olmuştur.

★ Osmanlı Devleti bu savaşla kötü gidişe son vermiştir.

★ Türkleri Balkanlardan atma girişimi bir kez daha sonuçsuz kalmıştır.

★ İslam dünyası üzerinde olumlu etki yapmıştır.

★ Balkanlardaki Osmanlı egemenliği artmıştır.

Edirne Antlaşmasının Maddeleri ve Sonuçları

Edirne Segedln Antlaşması (1444)

Bu antlaşmaya göre;

★ Sırp prensliği yeniden kurulacak Osmanlılara vergi verecek.

★ Bulgaristan’daki Osmanlı egemenliği tanınacak.

★ Eflâk Beyliği Macar egemenliğinde kalacak Osmanlılara vergi vermeye devam edecek.

★ Tuna Nehri iki taraf arasında sınır kabul edilecek

★ Her İki taraf kutsal kitapları üzerine yemin edecekler. k On yıl savaş yapılmayacak.

15. Yüzyılda Balkanlardaki Gelişmeler Nelerdir?

Balkanlardaki Gelişmeler

Balkanlarda Macarlar, Sırplar, Bosnalılar ve Eflaklar Osmanlılara karşı birlik oluşturdular.

Macar kralı Slglsmund’un ölümü üzerine Macaristan’da taht kavgaları başladı.

Osmanlı Devleti Balkanlarda bozulan dengeyi kurmak üzere harekete geçti. Sırpların merkezi Semen-direyi alarak Sırp despotluğuna son verdi (1439). Bosna Hersek vergiye bağlandı.

Yeni Macar Kralı Ladlslas tarafından Erdel Voyvodalığına getirilen Hunyadl Yanoş, OsmanlIlardan Se-mendire’yi alarak uç beyi Mezid Paşa’yı pusuya düşürerek öldürdü (1441).

Ertesi yıl Osmanlı ordularının tekrar yenilgiye uğraması AvrupalIlar arasında Türkler aleyhine yeni bir Haçlı Seferi düzenlenmesi fikrini doğurdu. Türkler aleyhine Karamanoğullarının da bulunduğu büyük bir İttifak kuruldu.

İttifakta;

★ Sırp despotu
★ Macar Kralı Ladislas
★ Erdel Voyvodası Hunyadi Yanoş
★ Eflak Bey'i bulunuyordu.

Haçlı ordusu Tunayı geçerek Osmanlı topraklarına girdi. Niş çevresinde yapılan savaşı OsmanlIlar kaybetti (1443).

II. Murat ilerleyen Haçlı ordusunu İzledi. İzladl Geçi-di’nde karşıladı; fakat durduramadı. Filibe’ye kadar İlerlediler. Mücadeleleri Osmanlı kuvvetleri kaybetti. Mevsimin kış olmasından Haçlılar geri çekildi. Bu arada Arnavut Bey’i İskender Bey isyan etti. Karamano-ğulları bu durumu fırsat bilerek Osmanlı topraklarına saldırdı. Bütün bu gelişmeler üzerine II. Murat Macar-lara başvurarak barış istedi. İki taraf arasında on yıllık barış şartlarını İçeren Edirne-Segedln Antlaşması imzalandı (1444).

Anadoluda Türk Birliği Kurma Faaliyetleri

Anadolu’daki Türk Birliğini Kurma Gayretleri

II. Murat önce Candaroğulları üzerine yürüyerek İs-fendiyar Bey’le savaştı. Savaşı kaybeden İsfendiyar Bey, barış isteyerek Osmanlı Devleti’ne bağlı kalmayı ve seferlerine asker göndermeyi kabul etti.

Aydınoğlu Cüneyt Bey’le mücadele edilerek İzmir ve bölgedeki Aydın, Menteşe ve Teke Beylikleri’ne son verildi (1425).

Germiyanoğlu Yakup Bey'in vasiyeti üzerine Germi-yanoğulları Osmanlılara bağlandı (1429). Karamanoğlu Mehmet Bey’in ölümünden sonra II. Murat, İbrahim Bey’in tahta çıkmasına yardım etti.

Düşmanca tutumunu sürdüren İbrahim Bey üzerine sefer düzenlendi. II. Murat yenilen İbrahim Bey’i affederek beyliğinin başında bıraktı.

Anadolu’daki faaliyetlerden fırsat bulan II. Murat Rumeli’ye yöneldi.

15. Yüzyıl Balkanlardaki Faaliyetler Nelerdir?

Balkanlardaki Faaliyetler

★ Osmanlı Devleti’nin, Mehmet Çelebi döneminde Aydın, Menteşe ve Saruhan beyliklerini denetimine alması sonucu Ege Denizi'nde güçlenmeye başladı. Bu durumdan rahatsız olan Venediklilerle Osmanlı Devleti arasında deniz savaşı yapıldı (1416).

★ Osmanlı donanması savaşı kaybetti. Bizans İmparatoru Manuel'in araya girmesiyle Venediklilerle antlaşma yapıldı. Buna göre;

★ Tutsaklar karşılıklı geri verilecek.

★ Venedikli tüccarlar Osmanlı ülkesinden İhtiyaçları olan hububat ve diğer ihtiyaçlarını alabilecekler.

★ II. Murat döneminde Balkanlarda Türk hakimiyetinin pekiştirilmesi adına önemli adımlar atıldı; fakat II. Murat öncelikle iç gelişmeler ve Anadolu Türk birliğine önem verdi ve bu esnada siyasi alanda gelişmeler bu hakimiyeti pekiştirdi.

★ Eflak Beyliği, Osmanlı egemenliğini benimseyerek vergi vermeyi kabul etti. k BosnalIlar OsmanlIlara bağlılıklarını bildirdiler.

Mustafa Çelebi İsyanı Özeti

Mustafa Çelebi Olayı

Ankara Savaşı’ndan sonra Yıldırım Bayezlt’ln oğlu Mustafa Çelebi, Timur tarafından Semerkant’a götürülmüştü.

Timur’un ölümü üzerine serbest kalan Mustafa Çelebi Bizans İmparatoru’nun yardımını alarak Rumeli’ye geçti ve Osmanlı tahtını ele geçirmeye çalıştı. Bunun üzerine Çelebi Mehmet Rumeli’ye geçerek Mustafa Çelebi'yl yenilgiye uğratmış Mustafa Çelebi ise Bizans’a sığınmıştır. Çelebi Mehmet kardeşinin bırakılmaması konusunda Bizans’la antlaşma yaptı. Antlaşmaya göre Bizans İmparatoru’na her yıl üçyüzbin akçe ödeme yapılması kabul edildi.

Çelebi Mehmet taraftarları Mustafa Çelebl’nin etkisini azaltmak İçin Mustafa'nın Yıldırım'ın oğlu olmadığını İleri sürerek kendisine “Düzmece” lakabı vermişlerdir Mustafa Çelebi II. Murat döneminde tekrar sahneye çıkacaktır.

Şeyh Bedrettin İsyani Özeti

Şeyh Bedreddin Mahmut İsyanı

Mehmet Çelebi döneminin içteki önemli olaylarından biri Şeyh Bedreddin isyanıdır.

Fetret Devri'nin bunalımlı ortamını değerlendiren Şeyh Bedreddin, devlet otoritesine karşı çıkmış ve 1419 yılında müritleri Torlak Kemal ve Börklüce Mustafa ile İzmir ve Manisa’da ayaklanma başlattı. Sadrazam Bayezit Paşa ayaklanmaları bastırdı. Şeyh Bedrettin kendisi hakkında Osmanlı Devleti’nin soruşturma başlatması üzerine İznik'ten Balkanlar’ın Deliorman Bölgesi’ne kaçarak isyan çıkardı. İsyan kısa zamanda bastırıldı. Şeyh Bedreddin yakalanarak Se-rez'de yargılandı ve idam edildi.

Kırım Hanlığı Hakkında Bilgi

KIRIM HANLIĞI (1441 - 1784)

★ Hacı Giray Han tarafından Kırım topraklarındda kurulmuştur. Başkentleri Bahçesaray'dır.


★ Hacı Giray zamanında Moskova Knezliği ve Cenevizliler yıllık vergiye bağlandı.

★ Giray Han'ın ölümü üzerine ülkede taht kavgaları başladı. Osmanlı Padişahı II. Mehmet döneminde Gedik Ahmet Paşa, Kefe ve Azak’ı Cenevizlilerden aldı. Mengli Giray, Kırım Hanlığı'nın Osmanlı Devleti’nin himayesine girmesini kabul etti.

★ Kırım 1768 - 1774 Osmanlı - Rus ve Küçük Kaynarca Antlaşması İle tekrar bağımsız oldu. 1784’de Ruslar, Kırım’ı ilhak ettiler ve 1792 Yaş Antlaşması ile Osmanlı Devleti Kırım’ın Rusya’ya ait olduğunu onayladı.

Ejderhan Hanlığını Kim Kurdu?

EJDERHAN (ASTRAHAN - HACI TARHAN) HANLIĞI (1466- 1557)

★ Kasım Han tarafından İtil Nehri’nin Hazar’a döküldüğü Astrahan başkent olarak kurulmuştur.

★ Önemli ticaret yolları üzerinde olduğu için sürekli saldırılara uğradı. Rusların saldırıları karşısında Kırım Hanlığı ve Osmanlı Devleti yardım etti.

★ Kanuni ve II. Selim döneminde Rus saldırılarına karşı önlem alınması düşünüldü. III. Murad döneminde Don-Volga Kanal Projesi yürürlüğe konulmak istendiyse de başarılı olunamadı.

★ Ejderhan Hanlığı 1557 yılında Ruslar tarafından ortadan kaldırıldı.

Nogay Hanlığını Kim Kurdu?

NOGAY HANLIĞI (16-18. YÜZYILLAR)

★ Altın Orda Devleti’nin komutanlarından Nogay tarafından kurulmuştur. Başkentleri Saraycık’tır.

★ Aral Gölü, Hazar Denizi, İdil ve İrtiş Nehirleri arası topraklara sahip oldular.

★ Nogay Hanlığı, Rusların politikaları sonucu Küçük Orda, Orta Orda ve Büyük Orda şeklinde üç parçaya bölündü.

★ Bir müddet sonra teker teker Rus egemenliğine girmek zorunda kaldılar.

★ Nogay Türkleri, Karakalpakistan olarak varlığını devam ettirmekle birlikte birçoğu çeşitli yerlere göçmüşlerdir.

★ Anadolu’da ise Eskişehir ve civarında, Orta Anadolu’da yerleşmişlerdir.

Sibir Hanlığı Kim Tarafından Kuruldu?

KÜÇÜM (SİBİR) HANLIĞI (1563- 1628)

★ Sibirya topraklarında Taybuğa Han tarafından kuruldu.

★ En tanınmış hükümdarı Küçüm Han'dır.

★ Hanlığın merkezi önceleri Çimki sonraları ise İş-kir olmuştur.

★ Ruslara karşı büyük mücadele veren Küçüm Han’ın ölümünden sonra Ruslar hanlığa son vererek Sibirya topraklarını ele geçirmişlerdir.

★ Bu bölgelerde yaşayan Buryatları, Tunguzları ve Türk Kazaklarını denetimleri altına aldılar.

★ Bugün Sibirya (Sibir ülkesi) olarak adlandırılan isim, Sibir Türklerinden kalmadır.

Kazan Hanlığı Hakkında Bilgi

KAZAN HANLIĞI (1437- 1552)

★ Bugünkü Tataristan’ın başkenti olan Kazan şehri başkent yapılarak Uluğ Muhammed Han tarafından kurulmuştur.

★ Bu hanlığı Bulgar ve Kıpçak Türkleri oluşturmaktaydı.

k Uluğ Muhammed, Moskova Knezliği’ni vergiye bağladı. Uluğ Muhammed’in ölümü üzerine oğlu Mahmut geçti. Rus baskısı artınca ülkede iç karışıklıklar çıktı. 1552’de Ruslar bu hanlığa son verdiler.

Altınorda Devleti Hakkında Kısa Bilgi

ALTINORDA DEVLETİ (1227 - 1502)

★ Cengiz Han’ın oğullarından Cuci babasından önce ölmüştü. Cuci’nin oğullarından Orda ve Batu, dedelerinden hanlık için ikisinden birini tercih etmelerini istediler. Cengiz Han, BatuVu uygun gördü.

★ Dest - i Kıpçak ülkesinde kurulan Altın - Orda devleti başkent olarak Saray’ı seçmişti.

★ Batu Han ülkesinin sınırlarını hızla genişletti. İtil Bulgar devletine son verdi. Rus ve Lehlerle

savaşarak Moskova ve Kiev’i ele geçirdi.

★ Batu Han’ın ölümü üzerine yerine Berke Han geçti. Berke Han’ın Müslümanlığı seçmesi ile Türk - İslam devleti haline gelindi.

★ Berke Han zamanı Altın Orda Devleti’nin en parlak dönemidir.

★ Mengü Timur, Özbek Han ve Canibek Han zamanında gücünü koruyan devlet Canıbek’in ölümü üzerine taht kavgalarına sahne oldu. İyice zayıflayan Altın Orda Devleti’nden Lehistan ve Litvan-ya ayrılarak bağımsız devlet oldular.

★ Timur’dan yardım alan Toktamış Han iç karışıklığa son vererek devleti yeniden güçlendirdi.

★ Altın Orda Devleti ve Timur imparatorluğu arasında Maveraünnehir toprakları yüzünden anlaşmazlık çıktı. Toktamış Han’ı yeniden iç kavgaya sürükledi. Rusların ve Lehlerin saldırıları ile parçalanma sürecine girdi. Kırım, Nogay, Kazan, Kasım, Kü-çüm ve Ejderhan gibi yeni devletler kuruldu.

★ Kırım Han’ı Mengli Giray başkent Saray’ı ele geçirerek Altın Orda Devleti’ne son verdi.

Timurlular Hakkında Kısa Bilgi

TİMURİLER (TİMURLULAR)(1369 - 1507)

★ Çağatay Hanlığı’nda bir bey olan Timur, Türkistan’ın Keş (Yeşil Şehir) şehrinde doğmuştur.

★ Bazı kaynaklara göre Timur, Cengiz soyundan-dır, bazılarına göre ise değildir, ancak Timur’un bağlı olduğu Barulas Boyu, Keş ve Taşkent civarında egemenlik kurmuşlardır.

★ Çağatay Hanlığı’ndaki iç karışıklıklar, bölge halkının Belh’te toplanarak Timur'u, emir ilan etmesine sebep oldu.

★ Timur, emir olduktan sonra fetih hareketlerini hızlandırdı. İran, Kafkasya, Azerbaycan ve Hindistan’ın bir kısmı ve Afganistan'ı topraklarına kattı.

★ Timur, Altın Orda Devleti’ni yenerek bu devleti iç kavgaya sürükledi. Altın Orda Devleti bir süre sonra da parçalandı. Bu durum Rusların güçlenmesini sağladı.

★ Timur’un Türk dünyası aleyhine sonuçlanan ikinci seferi Anadolu üzerine oldu. 1402 Ankara Sa-vaşı’nda Yıldırım Bayezit’i yenerek Osmanlı Devleti’ni iç karışıklığa sürükledi.

★ Cihan imparatorluğu kurmak için uğraşan Timur, Çin’e sefer hazırlığında iken öldü (1405).

Ankara Savaşının Nedenleri ve Sonuçları

ANKARA SAVAŞI (1402)

Osmanlı Devleti’nin Malatya ve Elbistan’ı alması, Osmanlı Devleti’ni Memlükler ile sınır komşusu yaptı. Timur yaptığı seferlerle, Altın Orda Devleti, İran, Irak’ı ele geçirerek Osmanlı sınırlarına dayandı.

Nedenleri

★ Timur’un Azerbaycan, Kafkasya, Irak ve İran’ı ele geçirerek Osmanlı Devleti'nin sınırlarını tehdit etmesi

★ Hakimiyetleri sona eren Anadolu beyliklerinin Timur’u Osmanlı Devleti aleyhine kışkırtması

★ Her iki hükümdarın cihan hakimiyeti idealini gerçekleştirmek istemesi

★ Çin'e sefer planlayan Timur’un batıyı kontrol altına almak istemesi

 ★ Timur’a karşı savaşan Bağdat hükümdarı Ahmet Celayir ile Karakoyunlu hükümdarı Kara Yusuf’un Yıldırım Bayezit’e sığınması

★ İki hükümdar arasındaki karşılıklı kışkırtıcı mektuplar

★ Timur’un Sivas’a girerek şehri harap etmesi Savaşın Başlaması

★Timur son olarak Yıldırım Bayezit’in kendisine bağlı olmasını, Kara Yusuf’un kendisine teslim edilmesini, Anadolu beyliklerinin eski yerlerinin kendilerine iade edilmesini istedi. Bu istekler kabul görmeyince Çubuk Ovası’nda iki ordu karşı karşıya geldi.

★ Osmanlı ordusu ilk saldırıyla Timur kuvvetlerini sarstı ise de Timur’un fillerle takviyeli zırhlı kuvvetleri bu hücumu önledi.

★ Kara Tatarlar ve Anadolu beylerine bağlı sipahiler eski beylerinin bulunduğu Timur tarafına geçerek ihanet ettiler. Bu durum savaşın yönünü değiştirdi. Böylece Osmanlılar tarihinde ilk defa ağır bir yenilgiye uğradılar.

Ankara Savaşı’nın Sonuçları

★ Anadolu Türk birliği bozuldu ve Osmanlı Devleti’ne daha önce katılmış beylikler yeniden kuruldular (Karesioğulları Beyliği hariç). 

★ İstanbul’un alınması gecikti, Bizans’ın ömrü uzadı.

★ Osmanlı Devleti’nin elli yıl kadar duraklamasına sebep oldu. 

★ Timur bir süre Anadolu’ya hâkim oldu. 

★ Osmanlı hazîneleri ve arşivi yağmalandı (Kuruluş dönemine ait belgelerin eksikliği bundan kaynaklanmaktadır).

★ Yıldırım Bayezit ve oğlu Şehzade Mustafa esir edildi.

★ Osmanlı siyasi tarihinde fetret dönemi başladı.

★ Balkanlardaki Türk ilerleyişi durdu.

 ★ Anadolu’daki ekonomik ve sosyal düzen bozuldu. 

★ Akkoyunlu Devleti güçlenerek Osmanlılara rakip hale geldi.

★ Osmanlı Devleti dağılma tehlikesi geçirmiştir.

Osmanlı Devleti’nin dağılma tehlikesi geçirmesine rağmen Rumeli'deki varlığını devam ettirebilmesinin nedenleri

★ Adaletli vergi sistemi

★ Tahrir ve tımar sistemi

★  Halka tanınan din ve dil özgürlüğü

★ Osmanlı Devleti’nin takip ettiği hoşgörü politikası

★ Osmanlı Devleti’nin sağladığı güvenlik sistem

★  Fransa ve İngiltere arasındaki Yüzyıl Savaşları

★ Ankara Savaşı öncesi yapılan Niğbolu zaferinin etkisi

Akkoyunlular Hakkında Bilgi

Akkoyunlular (1403 - 1502)

Akkoyunlular, Anadolu'nun doğusunda yaşamış bir Türkmen devletidir. Bu devlet, hakim olduğu bölgelerde birçok kültürel miras bırakmış ve Anadolu’nun Türkleşmesinde önemli katkı sağlamıştır.

Oğuzların Bayındır Boyu’na mensup Türkmenler Anadolu’nun doğusunda Akkoyunlu Devletini kurmuşlardır. Devletin kurucusu Kara Yülük adıyla meşhur olan Kara Osman Bey’dir.

XIV. yüzyılın İlk yarısından XVI. yüzyılın ilk çeyreğine kadar Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde hüküm sürmüş Akkoyunlu Devleti birçok esere de imza atmıştır.

Kutluğ Bey Cami, Ferahşad Bey Cami (Bayburt) Sultan Haşan Cami (Tercan Cami), Safa Cami, Hoca Ahmed Cami, Lala Beğ Cami, Şeyh Matar Cami (Diyarbakır); Saray Hatun Cami (Sara Hatun Cami, Cihangir Bey Cami, İbrahim Bey b. Bican Cami (Mardin) İran İle Irak’ın doğusunu alan Uzun Haşan, Fatih Sultan Mehmet İle yaptığı Otlukbeli Savaşı’nı (1473) kaybettikten sonra bir daha toparlanamamış, Akkoyunlulara Safevi Hükümdarı Şah İsmail son vermiştir.

Karakoyunlular Hakkında Kısa Bilgi

KARAKOYUNLULAR (1365 - 1469) 

Karakoyunlular, XIV. yüzyılın İkinci yarısında, Van Gölü kıyısındaki Erciş merkez olmak üzere kuzeyde Erzurum ve güneyde Musul’a kadar uzanan Doğu Anadolu toprakları üzerinde kurulmuş bir

Türkmen devletidir. XIV. yüzyıl ortalarında küçük bir kabile İken kısa zamanda büyük bir imparatorluk haline gelen Karakoyun-luların devlet teşkilatı İlhanlı ve Çağatay devletlerinin örgütleri esas alınarak meydana getirilmiştir. Karako-yunlu Devleti’nln saray örgütü de İlhanlIlar ve Timurlu-ların saray örgütü örnek alınarak oluşturulmuştur. Karakoyunlu hükümdarları, hayatlarının büyük bir kısmını savaş ve mücadelelerle geçirmelerine rağmen bilim ve fikir hayatının gelişmesine ve ülkelerinin bayındırlığına da büyük önem vermişlerdir.

Karakoyunlular döneminde İmar faaliyetleri de dikkat çekmektedir. Karakoyunlu hükümdarları başta Tebriz olmak üzere birçok yerde cami, medrese, hastane ve köprü yaptırmışlardır. Bunlardan; Cihan Şah’ın Tebriz’de yaptırmış olduğu Gök Mescld ve Medresesi, onun eşi Begim Hatun’un medrese ve İmareti, Van’daki Ulu Cami, İsfahan’daki Cuma Camisi, Kara-koyunluların dini mimarisinin en güzel örnekleridir. Karakoyunlular, Akkoyunlu hükümdarı

Anadolu'da Türk Siyasi Birliğinin Sağlanması

OSMANLILARIN ANADOLU'DA TÜRK SİYASİ BİRLİĞİNİ SAĞLAMA ÇALIŞMALARI

Osmanlı Devleti Balkanlarda üstünlük kazandığı dönemde, Anadolu’da siyasi birlik henüz sağlanamamıştı. Anadolu’daki Türk beyliklerinin birbirine üstünlük sağlama mücadelesi devam ediyordu. Bu durumda yapılması gereken “Anadolu Türk Birliği’nin” bir an önce gerçekleşmesi idi.

Bu düşünceyle Anadolu’da Türk siyasi birliğini kurma çalışmaları Orhan Bey döneminde başladı. Bu amaçla ilk olarak Karesioğulları Beyliği Osmanlı topraklarına katıldı. Orhan Bey döneminde Osmanlı Devleti; Germiyanoğulları Beyliği, Hamidoğulları Beyliği, Candaroğulları Beyliği, Eretna Devleti, Karamanoğulları Beyliği ve Saruhanoğulları Beyliği ile komşuydu.

Osmanlılar I. Murat döneminde, Anadolu Türk birliğini sağlamada barış yolunu seçti.

I. Murat’ın kardeşleriyle mücadelesini fırsat bilen Ahiler Ankara’ya hakim oldular; fakat kısa zamanda

I. Murat Ankara’yı geri aldı (1362).

I. Murat döneminde Hamitoğulları Beyliği'nden İsparta, Yalvaç, Akşehir, Beyşehir, Seydişehir ve Karaağaç 80 bin altın karşılığında satın alındı (1381).

I. Murat’ın oğlu Yıldırım Bayezit’in Germiyanoğulları Beyliği’nden evlenmesi üzerine çeyiz olarak Osmanlı Devleti’ne Kütahya, Tavşanlı, Emet, Simav ve çevresi verildi.

I. Murat’ın Hamitoğulları Beyliği ve Germiyanoğulları Beyliği’yle ilişkileri Osmanlı'yı Karamanoğulları Beyliği ile karşı karşıya getirdi.

Niğbolu Savaşı’ndan sonra halkın Osmanlı Devleti’ne sempatiyle bakmasını değerlendiren Yıldırım Bayezit;

★ 1390 yılında Germiyanoğulları Beyliği, Aydınoğulları Beyliği, Menteşeoğulları Beyliği ve Saruhanoğulları Beyliği’ni Osmanlı Devleti’ne bağladı.

★ 1392 yılında Hamitoğulları Beyliği, Osmanlı Devleti’ne bağlandı.

★ 1392 yılında Candaroğulları Beyliği’nin Kastamonu koluna son verildi.

★ 1397 yılında Yıldırım Bayezit kendisine karşı kurulan ittifaklarda etkili olan Karamanoğulları Beyliği üzerine yürüdü. Alaaddin Bey'in barış istemesi üzerine Karamanoğulları Beyliği ile barış yapıldı. I. Bayezit’in Rumeli’ye geçişini fırsat bilen Ka-ramanoğulları Beyliği anlaşmayı bozdu. Bunun üzerine yeniden harekete geçen Bayezit, Kara-manoğulları Beyliği’nin topraklarını ele geçirdi (1397 Akçay Savaşı).

★ Anadolu Türk birliğini sağlama yolunda fetihlerine hız veren Yıldırım Bayezit 1398 yılında Kadı Burhaneddin Devleti’nin elindeki Samsun’u aldı.

★ Kadı Burhaneddin’in ölümüyle ülke tamamen Osmanlı'ya kaldı. Böylece Sivas, Kayseri, Tokat ve Kırşehir Osmanlı’ya bağlandı (1399).

★ 1399 yılında Memlüklerin elindeki Malatya ele geçirildi. Erzincan, Kâhta, Divriği, Besni, Darende, Elbistan alındı.

Bayezit'in Anadolu’daki Faaliyetlerinin Sonuçları

★ Anadolu Türk birliği sağlanmıştır.

★ Osmanlı Devleti’nln sınırları Mezopotamya’ya ulaşmıştır.

★ Osmanlı Devleti Timur’la karşı karşıya gelmiştir.

★ Osmanlı Devleti’nln Memlükler, Akkoyunlular ve Dulkadiroğulları ile arası açılmıştır.

★ Osmanlı Devleti güç kazanmıştır.

Niğbolu Savaşının Sonuçları

Niğbolu Savaşı (1396)

Nedenleri

★ Tuna Nehri’ne kadar ilerleyen Osmanlıların Orta Avrupa’yı tehdit etmeye başlaması

★ Osmanlıların Macaristan’a kadar ulaşması

★ Papa’nın Hıristiyan alemini kışkırtması

★ İstanbul’un kuşatılması (1395)

★ Türklerin Balkanlardan atılmak istenmesi

★ Macar Kralı Sigismund Avrupa’ya elçiler gönde

rerek yeni bir Haçlı ittifakının oluşmasına zemin hazırladı.

★ Papa’nın önderliğinde Fransız, Alman, İngiliz ve  Balkan milletlerinden bir Haçlı ordusu oluşturuldu.

★ Tuna Nehri kenarında yapılan Ortaçağın bu büyük meydan muharebesini Doğan Bey komutasındaki Osmanlı ordusu kazandı.

Niğbolu Savaşı Sonuçları

★  Osmanlı Devleti’nin Avrupa üzerindeki hakimiyeti artmıştır. k Macarlar etkisiz duruma getirilmiştir.

★ Haçlıların Türkleri Balkanlardan atma girişimi başarısız olmuştur.

★ Eflak (Romanya) ve Boğdan (Moldova) Osmanlı kontrolüne girmiştir.

★ Bulgar Krallığı’na tamamen son verilmiştir.

★ Mısır’daki Abbasi halifesi Yıldırım Bayezit’e “Sul-tan-ı İklimi Rum” unvanını vermiştir.

★ Osmanlıların İslam Dünyası’ndaki önemi arttı.

★ Yıldırım Bayezit’in beylikler üzerindeki etkisi artmıştır.

İstanbul'un Kuşatılması

Yıldırım Bayezıt Niğbolu zaferinden sonra İstanbul’u tekrar kuşattı. Bu kuşatmalar 1401 yılının ortalarına kadar devam etti. Doğuda beliren Timur tehlikesi nedeniyle Bizans’la anlaşma yapılarak kuşatma kaldırıldı.

Antlaşmanın Şartları

★  İstanbul’da Müslümanlar arasındaki davalara Osmanlı Kadıları bakacak.

★  İstanbul’da camisi ve mahkemesi olan bir Türk Mahallesi kurulacak.

★ Bizans Osmanlı Devleti’ne yılda 10.000 düka altın ödeyecek.

★  Ticaret amacıyla İstanbul’a giriş ve çıkışlar serbest olacak.

1. Kosova Savaşının Sonuçları

I. Kosova Savaşı (1389)

1389 yılında Balkanlar’da fetih hareketlerine hız veren Osmanlılar Manastır, Sofya ve Niş’i aldılar.

Bu durum Balkanlarda (Sırp, Bosna, Arnavut) ittifakını doğurdu.

Bu İttifak kuvvetleri, Şahin Bey komutasındaki Osmanlı akıncılarını Ploşnik mevkiinde pusuya düşürerek yenilgiye uğrattılar.

Bunun üzerine Balkanlarda yeni bir Haçlı ordusu oluşturuldu. (Hırvat, Leh, Macar, Sırp, Arnavut, Eflak) Kosova’da yapılan savaşta Osmanlı ordusu kısa sürede Haçlı ordusunu bozguna uğrattı.

Savaşın Sonuçları

★  I. Murat savaş alanını gezerken bir Sırplı tarafından hançerlenerek şehit edildi.

 ★ Türklerin İslam dünyasındaki itibarı arttı.

★ Osmanlılar, Haçlılara karşı İlk büyük meydan savaşını kazandılar.

★ Sınırlar Tuna’ya kadar ulaştı.

★ Osmanlılar ilk defa bu savaşta top kullandılar.

★ İlk defa Anadolu Beylikleri Osmanlı Devletı’ne yardımcı kuvvet gönderdiler.

★ Sırplar yeniden Osmanlı egemenliğine girdi ve Kuzey Sırbistan yolu Osmanlılara açıldı.

★ Osmanlıların batıya İlerleyişleri hızlandı.

BİLGİ NOTU

I. Murat Döneminde:

& Devşirme sistemi uygulanarak ilk defa Yeniçeri Ocağı kurulmuştur.

& Topçu Ocağı kurulmuştur.

& İlk defa sultan unvanı kullanılmıştır.

& Tımar sistemi uygulanmıştır.

& Anadolu Türk birliği adına önemli adımlar atılmıştır.

& Beylikten devlete geçiş sağlanmıştır.

& Çandarlı Halil ve Kara Rüstem Paşa ilk mali düzenlemeyi yapmışlardır.

& Vezir-i azam, defterdar ve kazaskerlik makamı oluşturuldu.

& Rumeli Beylerbeyliği kuruldu.

& Ülke, hanedan üyelerinin ortak malıdır anlayışı daraltılarak ülke padişah ve oğullarının ortak malıdır anlayışı

Sırpsındığı Savaşının Önemi

Sırp Sındığı Savaşı (1364)

★ Edirne ve Filibe’nin Türklerin eline geçmesi ve Türklerin Trakya’dan hızla ilerlemesi, Balkan devletlerini tedirgin etti. Papa’nın da desteğini alan Sırp ve Bulgarlar Avrupa’yı harekete geçirdiler. Kısa zamanda Macar Layoş komutasında bir haçlı ordusu oluşturuldu. Katılan Devletler: Macar, Bulgar, Sırp, Eflak, Bosna.

★ Hacı İlbeyi komutasındaki Osmanlı keşif kuvvetleri Meriç Nehri kıyısında haçlı kuvvetlerini bozguna uğrattı.

Böylece;

★ Başkent Bursa’dan Edirne’ye nakledildi (1365).

★ İlk Osmanlı - Haçlı Savaşı’nda Haçlılar mağlup oldular.

★ Osmanlıların Balkanlar’da itibarı arttı.

★ 1367’de Trakya’nın fethi tamamlandı. 

★ Macarların Balkanlardaki etkisi azaldı.

★ Türklerin Balkanlarda genişleme ve ilerlemesi hız kazandı.

Edirne'nin Fethinin Sebep ve Sonuçları

Edirne'nin Fethi (1363)

Lala Şahin Paşa yönetimindeki Osmanlı ordusu Bizans - Bulgar ittifak güçlerini Sazlıdere’de yendi. Bu savaş sonucunda:

★ Edirne alındı (1363).

★ Sırp ve Bulgarların Bizans’la bağlantısı kesildi. ir Filibe ve Gümülcine alınarak Çatalca’ya kadar ulaşıldı.

★Balkan fetihlerinin yolu açıldı.

Rumeli’ye Geçişin Sebepleri

★Cihan hakimiyeti idealini gerçekleştirmek

★ Stratejik nedenler

★ İstanbul’un fethini kolaylaştırmak

★ Balkanlarda Fethi Kolaylaştıran Unsurlar ir Balkanlarda siyasi birliğin olmaması ve kendi aralarındaki mücadelelerin Türklerin takip ettiği siyasetin Doğudan gelen Türkmenlerin bu bölgeye gönderilmesi

★ Balkanlara önceden yerleşen Türklerin varlığı

İskan Politikasının Amaçları

Osmanlı Devleti, Rumeli'de fethettiği topraklara Anadolu’nun değişik yerlerinden getirdiği Türk ailelerini yerleştirmiştir. Yaklaşık İki yüz yıl süren bu uygulamaya iskân siyaseti denilmiştir.

Osmanlı Devleti, fethettiği topraklarda sadece askeri önlemlerle tutunamayacağını bildiği İçin değişik tedbirler aldı. Halka gösterilen toleransın yanı sıra bu bölgelerde Türk nüfusunun arttırılmasına önem verdi. Yapılan eserlerle (cami, yol, köprü, medrese, çeşme, hastahane) bölgeye Türk - İslam kimliği kazandırıldı. İzlenilen bu politika sayesinde:

a. Fethedilen bölgelere Türklerin yerleşmesi sağlanarak o bölgenin askeri ve sosyal yönden güvenliği sağlandı.

b. Göçebe Türkmenlerin yerleşik hayata geçmesi sağlandı.

c. Bölge halkına daha rahat bir yaşam sunularak bölge halkının bağlılıkları sağlandı.

d. Fethedilen yerler Türkleştirildi.

İskân Siyasetinde Dikkat Edilen Hasaslar

★ Göçmen ailelerin bütün ihtiyaçları devlet tarafından karşılanarak yerleşme faaliyetleri kolaylaştırılmıştır.

★ Göçmen ailelere vergi affı getirilmiştir.

★ Askeri bakımdan stratejik öneme sahip bölge ve şehirlerin Türkleştirilmesine öncelik verilmiştir.

 ★ Fethedilen bölgelere öncelikle konar-göçer Türk-menler yerleştirilerek onların yerleşik hayata geçmesi sağlanmıştır.

★ Göç alınan bölgelerde daha çok anlaşmazlık içerisinde olan ailelerden biri göçe tabi tutularak hem anlaşmazlıkların önüne geçilir hem de Iskan politikası insan gücü kazanmış olurdu.

★ Huzur ve güvenliğin devamı için göçmenlerin geçerli bir neden olmadan eski yerlerine dönmelerine İzin verilmezdi.

BİLGİ NOTU

& Orhan Bey döneminde gerçek anlamda bir divan oluşturulmuş ve ilk vezir atanmıştır. (İlk vezir Alaaddin Paşa’dır.)

& İlk defa kadı tayini ve İznik'te medresenin kurulmasıyla Hukuk ve Eğitim Teşkilatının temeli atılmıştır.

& İlk Osmanlı tersanesi Karamürsel’de kurulmuştur (1327).

& 1326’da ilk vakıf Bursa'da kurulmuştur.

& İlk düzenli ordu, yaya ve müsellem orduları oluşturularak askeri teşkilatın temelleri atılmıştır.

& Dirlik sistemi uygulandı.

Karesioğulları Beyliğinin Alınması

Karesioğolları Beyliği'nin Osmanlılara Katılması (1345)

Çanakkale Boğazı’na ulaşmak ve Marmara Denizi’ne egemen olabilmek için Karesi Beyliği'nin taht kavgalarından faydalanan Orhan Bey bu beyliğin topraklarını ele geçirdi.

Karesi Beyliği’nin Osmanlı’ya katılmasıyla:

★ Karesi Beyliği’nin ileri gelenleri Hacı İlbey, Ece Halil, Evrenuz Bey gibi tanınmış kişiler, Osmanlıların hizmetine girdiler.

★ Osmanlı Devleti Adalar Denizi’ne ulaşmıştır.

★ Osmanlılarda denizcilik faaliyeti başladı.

★ Rumeli’ye geçiş kolaylaştı.

★ Hacı İlbey, Gazi Fazıl Bey, Ece Halil Bey ve Evrenuz Bey Osmanlı hizmetine girerek Rumeli’nin fethinde görev aldılar.

★ Anadolu Türk birliğini sağlama yolunda ilk adım atılmış oldu.

Maltepe Savaşı Sonuçları

Maltepe (Palekanon) Savaşı (1329)

Kocaeli yarımadasındaki Kandıra, Aydos, Şamandıra, Karamürsel gibi kalelerin alınarak İznik’in kuşatılması Bizans’ı harekete geçirmiştir.

Maltepe mevkiinde Bizans ve Osmanlı kuvvetleri karşı karşıya geldiler. Savaş Osmanlıların üstünlüğüyle sonuçlandı.

Bu savaşla:

★ Anadolu’da Bizans’ın etkinliği sona ermiş.

★ İznik yeniden kuşatılmış ve şehir teslim olmuştur (1331).

★ Gemlik ve İzmit’in fethinin önü açılmıştır. Daha sonra 1331 yılında Gemlik, 1337 yılında İzmit fethedilmiştir.

Koyunhisar Savaşı Nedeni

Koyunhisar Savaşı (1302)

Osman Bey’in Sakarya Havzası’nda genişleme siyasetini sürdürerek İzmit’e yaklaşması Bizans İmparatorluğumu harekete geçirdi. Bursa, Orhaneli ve Kestel Tekfurları kendi aralarında anlaşarak Osmanlı Beyliği’ne savaş açtılar. Koyunhisar (Bafeon) denilen bu savaşı Osman Bey kazandı.

★ Kite Kalesi alındı.

★ Bursa, kuzeyi hariç üç taraftan Osmanlı topraklarıyla çevrildi.

★ İzmit yolu Türklere açıldı.

★ 1313 Harmankaya, Lefke (Osmaneli), Mekece, Akhisar, Geyve ve Leblebici (Lüblüce) kaleleri alındı.

★ 1321’de akınları yönlendiren Orhan Bey Mudanya'yı alarak Bursa’nın Bizans ile irtibatını kesti.

★ 1326 Bursa Tekfuru şehri teslim etmek zorunda kaldı. Bu sırada vefat eden Osman Gazi vasiyeti üzerine Bursa’ya defnedildi.

Sakarya Havzası ve Marmara Bölgesinde Genişleme

1281 yılında kayı boyunun yönetimine geçen Osman Bey, Ahilerin en saygın kişisi Şeyh Edeball’nin kızı Malhatun ile evlendi. Böylece Ahilerin desteğini yanına alan Osman Bey Karacahisar, Bilecik, Yarhısar ve İnegöl’ü topraklarına kattı.

1288 yılında başkent Bilecik’e taşındı.

III. Alaaddln Keykubat’ın İlhanlılar tarafından İran’a götürülmesi Türkiye Selçuklu Devletl’nde otorite boşluğu yarattı ve Osmanoğullarının da bağımsızlığının önünü açtı. Osman Bey kendi adına para bastırarak bağımsızlığını ilan etti (1299).

Osman Bey Anadolu Türk beylikleriyle anlaşmazlığa düşmeden sınırlarını genişletmek istiyordu. Bu genişleme de ancak Bizans’tan toprak almakla gerçekleşe-bilirdi. Ayrıca Bizans’a karşı yapılan fetihler, gaza ve cihat anlayışı taşıdığından Osmanlı Beyliği’nın Anadolu beylikleri arasında İtibarını daha da artırabilirdi. Osman Bey bu düşünceyle Sakarya Havzası ve Marmara Bölgesi genişleme sürecini başlattı.

Osmanlı Devletinin Kuruluşunu Kolaylaştıran Etkenler

1. Coğrafi Konum: Osmanlıların yerleştiği uç bölgesi devletin kuruluş ve gelişmesinde çok etkili olmuştur. Bir taraftan Moğolların tesir alanının dışında olması diğer taraftan Bizans imparatorluğunun içinde bulunduğu durum gelişmelere doğrudan etki etmiştir.

2. Osmanlı Hanedanının Özelliği: Osmanlı Kuruluş dönemi padişahlarının teşkilatçı ve iyi bir siyasi dehaya sahip olmaları.

3. Osmanlı Devlet Teşkilatının Mükemmelliği: Adli, askeri, iktisadi, ticari teşkilat çok sağlam esaslar üzerine oturtulmuştu.

4. Komşu Beyliklerinin Tutumu: Anadolu’da kurulan diğer beylikler Bizans'a karşı gaza ve cihatta bulunan Osmanlı Beyllğl’ne derin bir saygı duyuyorlardı.

5. Osmanlı Hakimiyetinin Bölünmemesi: Daha önceki Türk Devletlerinden farklı olarak topraklar hükümdar ailesinin değil; hükümdarın malı sayılmıştır. Bu durum merkezi otoriteyi güçlendirmiştir.

6. Bizans’ın Durumu: IV. Haçlı Seferi’nden sonra Bizans bir daha kendini toparlayamamış, bu durum Osmanlının gelişmesine yaramıştır.

7. Fethedilen Yerlerde Halka Hoşgörülü Davranılması: Yerli halkın dinlerine, dillerine, gelenek ve göreneklerini yaşamalarına karışmayarak yeril halk serbest bırakılmıştır.

8. Fethedilen Toprakların Taksim ve İdaresi: Osmanlılar Rumeli’de fethettiği toprakları devlet (miri) arazisi haline getirmiş, böylece yeril halkı senyörlerln baskısından ve keyfi vergilerden kurtarmıştır. Dini kurumla-rın mallarına ise dokunulmamıştır.

9. Osmanlı Ordusunun Güçlü Oluşu: Osmanlı ordusu devrinin en disiplinli ve güçlü ordusu olması ve doğudan gelen Türkmenlerle beslenmesi.

10. Gaza ve Cihat Anlayışı: Gaza ve cihat anlayışı fetihleri kolaylaştırmış ve hızlandırmıştır.

11. Yüzyıl Savaşları: İngiltere ve Fransa arasında devam eden yüzyıl savaşları.

12. Tımar Sistemine Önem Verilmesi: Osmanlı Devleti’nln temel askeri sisteminin dayandığı tımar sistemine önem verilmesi.

13. Osmanlıların İskan Siyaseti: Fethedilen yerlerde sistemli bir Iskan siyaseti İzlenmiştir. Moğollardan kaçan Türkmenler bu durumu kolaylaştırmıştır.

Memlük Devleti Kısa Bilgi

MEMLÛK DEVLETİ (1250 -1517)

XIV. yüzyılın en güçlü devletlerinden biri olan Memlükler, Mısır’da kuruldu. Sınırlarını Suriye, Lübnan, Filistin, Hicaz ve Güney Anadolu’ya kadar genişletti. Sultan Baybars Abbasi ailesine mensup Muntansır’ı halife İlan etti. Anadolu beyliklerinin daveti üzerine Anadolu’ya geldiyse de beylerden gerekli desteği görmeyince geri döndü. Osmanlı Devleti kurulduğu sırada Yakın Doğu’nun en güçlü devleti olan Memlûk Devleti’ne Yavuz Sultan Selim son vermiştir.

Altın Orda Devleti Kısaca

ALTIN ORDA DEVLETİ (1227- 1502)

Bu devlet Cengiz Han'ın torunu Batı Han tarafından Karadeniz’in kuzeyinde kuruldu.

★ 1260’lı yıllarda Balkanlar’da Sırp ve Bulgarları egemenliği altına aldı.

★ Kiev ve Moskova Knezliklerinin Karadeniz’e inmesini engelledi.

★ Timur tarafından yıkılan Altın Orda Devleti’nin ortadan kalkması, Osmanlılarla - Ruslar arasındaki tampon bölgeyi ortadan kaldırdı ve Ruslar’ın güneye ve doğuya yayılmasının önünü açtı.

14. yüzyıl Başlarında Bizans'ın Durumu

BİZANS İMPARATORLUĞU (395 -1453)

XIV. yüzyılın başlarında Bizans’ın sınırları büyük ölçüde gerilemiş, bu sınırlar Balkanlarda

Yunanistan, Trakya, Makedonya ve Ege adalarının bir kısmı Anadolu’da Kocaeli Yarımadası, Güney Marmara kıyıları ve Batı Anadolu’da bazı şehirlerden ibaret kalmıştı. Bizans bir taraftan Anadolu’da Türkiye Selçuklu Devleti ve beyliklerle; Balkanlarda Bulgar ve Sırplarla mücadele içerisinde idi. Bir taraftan da içindeki taht kavgaları, Bizans İmparatorluğu’nu askeri, siyasi, ekonomik anlamda zor duruma düşürmüştü.

İlhanlı Devleti Hakkında Kısa Bilgi

İLHANLI DEVLETİ (1256 - 1336)

Cengiz (Moğol) İmparatorluğu'nun parçalanması sonucunda Hülagu Han tarafından İran'da kuruldu.

Merkezi Tebriz olan devlet zamanla Kafkasya, Irak ve Anadolu'ya hâkim oldu. İlhanlılar (1243) Kösedağ Savaşında Türkiye Selçuklu Devletini yenilgiye uğrattılar.

★ Ele geçirdikleri şehirleri yağmalayıp talan ettiler. it Ağır vergilerle halkı ezdiler.

it İlhanlıların otoritesini kabul etmeyen Türkmen Beyleri Anadolu’da birçok beylik kurdular. it Anadolu’da Türk siyasi birliği bozulmasına rağmen Anadolu, beylikler döneminde tamamen Türkleşti. İlhanlılar Gazân Han döneminde (1295 -1304) yeniden güçlendiler. Daha sonra 1308 yılından İtibaren Türkiye Selçuklu Devleti’ni valiler aracılığıyla yönetmeye başladılar. Memlüklerle yaptıkları mücadelede zayıflayan İlhanlılar 1336 yılında yıkıldı.

Kadı Burhaneddin Devleti Nerede Kuruldu?

Kadı Burhaneddin Devleti (1381 - 1398)

★ Eratna Devleti’nde vezirlik yapan Kadı Burhaneddin, Eratna Devletini yıkarak kurmuştur
.

★ Merkezi Sivas'tır.

★ Karamanoğulları, Candaroğulları ve Taceddino-ğulları İle mücadele etmiştir.

Kadı Burhaneddin, Akkoyunlularla yaptığı mücadelede ölünce Timur tehlikesinden endişelenen Sivas halkı şehri Yıldırım Bayezit'e teslim etmiş, böylece Kadı Burhaneddin Devleti sona ermiştir.

Ramazanoğulları Beyliği Nerede Kuruldu?

Ramazanoğulları (1353 - 1608)

Adana ve Mersin çevresinde yaşamışlardır. Toprakları, Hicaz Bölgesi’nin giderlerine ayrılan vakıf topraklardır. Yavuz Sultan Selim’in Mısır seferinden sonra Osmanlıya bağlanan beylik, 1608’den sonra Adana'ya Ramazanoğulları soyunun dışında valilerin atanmasıyla son bulmuştur.

Anadolu’da bu beyliklerin dışında Eşrefoğulları (Beyşehir), İnançoğulları (Denizli), Sahip Ataoğulları (Afyon), Ta-cettinoğulları (Bafra, Ordu) gibi beylikler de kurulmuştur.

Saruhanoğulları Beyliği Nerede Kuruldu?

Saruhanoğulları (1313-1410)

Saruhan Bey tarafından Manisa ve çevresinde kurulan beylik, Yıldırım Bayezit döneminde Osmanlı

lara katılmıştır. Ankara Savaşı sonrasında yeniden kurulan beyliğe Çelebi Mehmet son vermiştir.

Pervaneoğulları Ne Zaman Kuruldu?

Pervaneoğulları (1277 - 1322)

Türkiye Selçuklu vezirlerinden Pervane Muineddin Süleyman’ın oğlu Mehmed Bey tarafından Sinop'ta kurulmuştur. Kırım’ı almak için başarılı seferler düzenleyen beylik 1322 yılında Candaroğulları Beyli-ği’ne katılmıştır.

Candaroğulları Beyliği Nerede Kurulmuştur?

Candaroğulları (İsfendiyaroğulları) (1292 - 1461)

Şemseddin Yaman Candar tarafından Kastamonu ve Sinop’ta kurulan beylik daha sonra ikiye

ayrılmıştır. Osmanlılar, Yıldırım Bayezit döneminde beyliğin bir kısmını, Fatih döneminde de tamamını ele geçirmiştir.

Aydınoğulları Beyliği Hakkında Kısa Bilgi

Aydınoğulları (1308 -1426)

Aydınoğlu Mehmet Bey tarafından kurulan beylik İzmir, Efes ve Foça’ya hakim olmuştur. Gazi Umur Bey’in Ege Bölgesindeki fetihleri bölgeye Haçlı donanmasının gönderilmesine neden olmuştur. Beylik önce Yıldırım Bayezit, Ankara Savaşı’ndan sonra da

II. Murat tarafından Osmanlılara katılmıştır.

Karesioğulları Beyliği Nerede Kurulmuştur?

Balıkesir ve Çanakkale çevresinde kurulmuştur. Güçlü bir donanma kurup Bizans’la başarılı mücadeleler yapmışlardır.

Orhan Bey, taht kavgalarından yararlanıp Karesioğul

ları Beyliği’ni Osmanlı topraklarına katmıştır. Karesioğulları Beyliği’nin Osmanlı topraklarına katılmasıyla:

★ Osmanlıların Rumeli'ye geçişi kolaylaşmıştır.

★ Karesi donanması Osmanlı donanmasının çekirdeğini oluşturmuştur.

★ Hacı İlbeyi, Evrenuz Bey ve Ece Halil gibi Karesi Beyleri Osmanlı hizmetine girmiş ve Balkan fetihlerinde önemli başarılar göstermişlerdir.

Germiyanoğulları Nerede Kuruldu? Hakkında Kısa Bilgi

Germiyanoğulları (1299 -1429)

Kütahya ve çevresinde kurulmuş güçlü beyliklerden biridir.

Karamanoğulları’nın baskısından Osmanlı desteğiyle kurtulmak İsteyen Germiyanoğulları Kütahya, Simav, Emet ve Tavşanlı’yı çeyiz karşılığı OsmanlIlara bırakmışlardır. Bu beylik Ankara Savaşı’ndan sonra yeniden kurulmuştur.

Germiyanoğulları Beyliği, II. Yakup Bey’in vasiyeti üzerine Osmanlı topraklarına katılmıştır.

Karamanoğulları Nerede Kuruldu? Hakkında Kısa Bilgi

Karamanoğulları (1256 -1487)

★ Oğuzların Afşar boyundan olan Karamanoğulları’nı Ermenek bölgesine Sultan I. Alaaddin Keykubat yerleştirmiştir. Beyliği Kerimüddin Karaman Bey kurmuştur.

★ Sultan Baybars’ın Anadolu’ya gelmesinden yararlanan Karamanoğlu Mehmet Bey, Türkiye Selçuklu Devleti’ne ödediği yıllık vergiyi ödememiştir.

★ Karamanoğlu Mehmet Bey, bir fermanla yazışmalarda yalnızca Türkçe kullanılmasını emretmiştir (1377).

★ Karamanoğulları Osmanlılarla uzun süre mücadele etmiştir.

★ Yıldırım Bayezlt döneminde Osmanlılar tarafından yıkılan beylik, Ankara Savaşı’ndan sonra tekrar kurulmuştur.

★ Hristiyan devletlerle İttifak kurarak Osmanlılarla mücadele etmeye çalışan Karamanoğulları Bey-liği’ne kesin olarak II. Bayezıt döneminde son verilmiştir.